Kendi Hikayesini Yazan Okullar: Okul Öz-değerlendirme Modeller Ve Uygulamalar

Ülkelerin sahip olduğu en önemli kaynaklardan biri mevcut insan gücüdür. Eğitim aracılığıyla bu güç, ihtiyaç duyulan yönde yetiştirilmektedir. Bu doğrultuda ülkelerin fiziksel sermaye kadar yetişmiş insan gücüne de sahip olması beraberinde toplumsal refahı getirmektedir. Çünkü fiziksel sermaye yetişmiş insan gücü elinde değer kazanmaktadır. Ancak insan yetiştirmek rastgele değil, formel, planlı, programlı ve amaçlı bir süreçtir. Eğitimde amaçlara ne düzeyde ulaşıldığı ise denetim ve değerlendirme aracılığıyla belirlenmektedir. Çünkü etkili denetim ve değerlendirme eğitimin niteliğini ve okul başarısını yükseltmede anahtar rol oynamaktadır. İçerik ve şekil olarak değişiklik göstermesine rağmen denetim ve değerlendirme tarih boyunca var olan köklü bir uygulamadır. Türk Eğitim Sistemi’nde de denetim uygulaması Tanzimat Dönemi’nde mektep muinleri ile başlamış, günümüzde ise maarif müfettişleri tarafından yürütülmektedir.

Eğitim denetimi değişen yönetim anlayışlarıyla yeni eğilimler kazanmıştır. Eğitim sisteminde hesap verebilirlik, kalite, şeffaflık, etkililik arayışı, okullara ilişkin çalışmaların yönünü değiştirmiştir. Bu doğrultuda çalışmaların yönü okuldaki çıktılardan sürece doğru bir değişim göstermiştir. Okulları geliştirmek ve iyileştirmek amacıyla paydaş iş birliğiyle kanıtlara dayalı olarak okul öz-değerlendirme uygulamaya konulmuştur. Öz-değerlendirme okulun mevcut durumunun paydaş katılımı ile çeşitli veri ve kanıtlara dayalı olarak belirlenmesidir. Ayrıca öz-değerlendirme aracılığıyla okulun bütüncül olarak etkililiği belirlenmekte, güçlü ve zayıf yönleri ortaya konmaktadır. Ancak sadece öz-değerlendirme yaparak okulun iyileşmesi beklenemez. Öz-değerlendirme sonuçlarına dayalı olarak okula ilişkin neler yapılacağının planlaması ve bu doğrultuda hareket edilmesiyle okul iyileştirme çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Görüldüğü üzere öz-değerlendirme sonuçları, okul geliştirme ve iyileştirme çalışmalarına yön vermektedir.