Eğitimde Denetim ve Değerlendirme

Örgüt ve yönetim kuramlarının denetim anlayışı, insan doğasına ilişkin bakış açılarının etkisiyle şekillenmiştir. İnsanın doğasına ilişkin kötümser (İnsan doğuştan kötüdür) bakış açısına sahip olan klasik örgüt ve yönetim kuramcıları, denetimi insan davranışlarını kontrol etme süreci olarak tanımlamışlar ve işgörenin (yönetici ve öğretmenin) sürekli ve yakından denetim altında tutulması gerektiğini vurgulamışlardır. Neoklasik örgüt ve yönetim kuramcıları ise insanın doğasına ilişkin iyimser (İnsan doğuştan iyidir) bir bakış açısı taşımaları nedeniyle denetimi, işgörenin rehberlik ve iş başında yetiştirme yoluyla mesleki yeterliklerini geliştirme süreci şeklinde değerlendirmişlerdir. Bu doğrultuda neoklasik örgüt ve yönetim kuramcıları, işgörenin uzaktan ve aralıklı denetlenmesi gerektiğini savunmuşlardır. İnsana daha karmaşık yaklaşan (İnsan doğuştan iyi de kötü de olabilir) modern örgüt ve yönetim kuramcıları ise denetimi insanın kendi davranışlarını kontrol etme süreci yani özdenetim olarak kabul etmişler, bir yandan işgörene özdenetim becerisi kazandırmayı hedeflerken diğer yandan sistem yaklaşımıyla işgörenin başarısında rol oynayan diğer ögelerin denetimini de göz önünde bulundurmaya çalışmışlardır. Postmodern örgüt ve yönetim kuramcıları ise insana güvenilmesi gereken bir varlık olarak yaklaşmış ve denetim kavramını daha çok değerlendirme şeklinde ele alarak onu tüm paydaşların katılımıyla örgütün geleceğine yönelik risk tabanlı ve verimlilik odaklı bir değerlendirme süreci olarak görmüşlerdir. Klasik ve neoklasik örgüt ve yönetim kuramları işgöreni denetleme, modern örgüt ve yönetim kuramları daha çok sistemi denetleme eğilimindeyken postmodern örgüt ve yönetim kuramları ise sistemi değerlendirme amacındadır. Ayrıca, klasik ve neoklasik denetim sonuca odaklanırken, modern ve postmodern denetim anlayışları ise daha çok sürece odaklanmıştır.

Bu kitapta, genelde denetim özelde ise eğitim denetimi yaklaşımları, müfettişlerin rol, görev, yetki ve sorumlulukları bir bütünlük içinde verilmeye çalışılmıştır. Bu yönüyle kitabın kuramcılara, eğitim bilimlerinde lisans ve lisansüstü öğrenim gören öğrencilere, eğitimde denetim hizmetlerini yerine getiren maarif müfettişlerine ve maarif müfettişliği sınavlarına hazırlanan müfettiş adaylarına yararlı olacağı düşünülmektedir.